فیبر نسوز یکی از پرکاربردترین مواد عایق است که از الیاف مصنوعی و براده های چوب به همراه رزین و چسب تهیه می‌شود و پس از پرس شدن، به شکل ورق های یکدست با سطحی صاف و معمولاً به رنگ قهوه ای یا جگری در ابعاد مختلف عرضه می‌شوند. فیبرهای نسوز با تحمل دما تا ۲۰۰ درجه سانتی گراد و خاصیت عایق الکتریسیته، در انواع مختلفی مانند فیبر استخوانی، فیبر نخ دار، فیبر فایبرگلاس و غیره وجود داشته و انتخابی مناسب برای تجهیزاتی هستند که با دماهای بالا سروکار دارند. همچنین این محصولات علاوه بر پایداری در برابر حرارت و خوردگی، با محیط زیست سازگار بوده و ملاحظات بهداشتی را رعایت می‌کنند. قیمت مناسب و دوام بالای فیبر نسوز، آن را به یکی از پرمصرف‌ترین گزینه‌ها در صنایع مختلف از صنعت ساختمان گرفته تا پالایشگاه‌ها تبدیل کرده است.
کاربرد فیبر نسوز چیست؟
همانطور که اشاره شد، این محصولات در صنایع مختلفی از جمله صنعت ساختمان، فولاد، خودرو، کشتی سازی، حرارتی، هوانوردی، شیشه، پالایشگاه، ساختن کوره، کارخانجات ذوب فلزات و ... کاربرد دارند. برخی از مهمترین کاربردهای فیبر نسوز عبارت است از:
- عایق کاری در ساختمان: از فیبر نسوز برای عایق کاری و عایق حرارتی و صوتی در ساختمان ها به خصوص در سازه های مرتفع و تأسیسات صنعتی که ایمن بودن در شرایط آتش سوزی دارای اهمیت است، استفاده شده و مانع از انتقال حرارت و نفوذ صدا در دیوارها و سقف های با نیاز به عایق بندی بالا می‌شود.
- ریخته گری: برای خط کشی قالب ها، بوته ها و ملاقه های مورد نیاز برای ذوب و ریخته گری فلزات از فیبر نسوز به عنوان عایق حرارتی استفاده شده و مانع از اتلاف حرارت در فرایند ذوب و شکل دهی فلزات می‌گردد.
- برق و الکترونیک: فیبر نسوز در تولید قطعات الکتریکی، به عنوان عایق الکتریکی و حرارتی در بردها، قطع کننده مدار، محفظه های الکتریکی و ترانسفورماتورها به کار می‌رود تا از اتصالی و خرابی تجهیزات جلوگیری کند.
- فراوری پتروشیمی: در تجهیزات پتروشیمی و پالایشگاه ها از فیبر نسوز به عنوان پوشش و عایق مقاوم در برابر حرارت و مواد شیمیایی و برای خط کشی راکتورها، کوره ها و خطوط لوله استفاده شده تا مانع از تأثیر حرارت و مواد خورنده بر تجهیزات شود.
- خودروسازی: در صنعت خودرو، از این محصول به عنوان عایق حرارتی در موتورها، سیستم های اگزوز و سایر قطعات که در معرض حرارت موتور یا ترمزها قرار دارند، استفاده می‌شود و از آسیب به اجزا در دماهای بالا جلوگیری می‌شود.
- عایق بویلر: در نیروگاه ها و بویلرهای صنعتی از فیبرهای نسوز برای عایق کاری دیواره ها، لوله ها و سایر اجزای دیگ بخار جهت بهبود بهره وری انرژی، افزایش بازدهی سیستم و حفاظت در برابر اتلاف حرارت می‌توان استفاده کرد.
- روکش کوره: در کوره ها، از این محصول برای پوشش داخلی و خط کشی کوره ها در صنایع فولادسازی، شیشه سازی، سرامیک سازی و سیمان سازی استفاده شده تا حرارت را به خوبی حفظ کرده و از آسیب دیدن کوره در برابر دماهای بالا جلوگیری کند.
انواع فیبر نسوز
فیبرهای نسوز به 5 دسته کلی تقسیم می‌شوند که به دلیل ویژگی های متفاوتشان هرکدام کاربردهای خاص خود را دارند.
فیبر استخوانی
از فیبر استخوانی معمولا در عایق بندی های الکتریکی و مکانیکی استفاده می‌شود. به دلیل شکننده بودن این محصول، در زمان پانچ و تراشکاری، احتمال لب پر شدن فیبر نسوز استخوانی بیشتر از سایر فیبرهاست. از فیبر استخوانی معمولا در صنعت متالورژی و شیشه سازی استفاده می‌شود. فیبر نسوز استخوانی معمولاً از مواد معدنی مانند آلومینا، سیلیس و ... ساخته می‌شود. فیبر ایزوولت یکی از انواع فیبرهای استخوانی است که در ساخت آن نوعی کاغذ مخصوص و رزین فنولیک استفاده شده است و در صنایع الکتریکی، مخابراتی، صوتی و تصویری، هوانوردی و ... کاربرد دارد. تحمل حرارت فیبر نسوز معمولا بین 100 تا 200 درجه سانتی گراد است. فیبر استخوانی در برابر رطوبت و روغن نیز مقاوم بوده و برای آب بندی نیز گرینه ای مناسب است. همچنین در مقابل حلال های شیمیایی مقاوم است و از فیبر استخوانی برای ساخت دینام در نیروگاه ها نیز استفاده می‌شود.
فیبر نخ دار
فیبر نخ دار که معمولا به پارچه نسوز اطلاق می‌شود، با لایه‌ای از نخ یا الیاف تقویت شده است و در برابر ضربه، سایش و آتش مقاومت بالایی دارد. بسیاری از ویژگی های فیبر نخ دار شبیه به فیبر نسوز استخوانی است؛ اما فیبر استخوانی دارای استحکام بیشتری است. از طرفی فیبر استخوانی از فیبرهای نخی شکننده تر است. از فیبر نخ دار در کاربردهایی که شکل پذیری و انعطاف پذیری آنها مهم است، مانند لباس محافظ، پتو، پرده و ... استفاده می‌شود. فیبر فنولیک یکی از انواع فیبر نخ دار است که با نام ورق پارچه پنبه فنولیک نیز شناخته می‌شود و از پارچه کتان یا پنبه و ریزبافت به عنوان تقویت کننده و رزین فنولیک به عنوان چسب ساخته می‌شود. فیبر تکستولیت نوعی دیگر از فیبرهای نخ دار است که به عنوان عایق الکتریکی و حرارتی استفاده شده و بر پایه رزین فنولیک و نوعی پارچه نخی تولید می‌شود. فیبر ایزوتکس نیز جزو فیبرهای نخ دار است که با استفاده از الیاف نسوز مانند فایبرگلاس یا الیاف کتان ساخته شده و کاربردهایی نظیر عایق بندی الکتریکی در موتورها و ژنراتورها و محافظت از تجهیزات در محیط های پرتنش و دمای بالا دارد.
فیبر نسوز فایبرگلاس
فیبر فایبرگلاس از الیاف شیشه ساخته شده و در برابر حرارت و خوردگی مقاوم است و معمولا در محیط های با دمای متوسط تا بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. فیبر فایبرگلاس از الیاف شیشه به عنوان ماده اصلی تشکیل شده و در صورت نیاز با رزین های مختلف مانند پلی استر یا اپوکسی ترکیب می‌شود. این محصولات به دلیل مقاومت خوب در برابر حرارت و خوردگی و عایق بودن در برابر الکتریسیته، در صنایع ساختمانی، خودروسازی و قایق سازی استفاده می‌شوند. فیبر فایبرپلاس تا 220 درجه سانتی گراد تحمل حرارتی داشته و جریان برق را نیز تا 30 kv/mm تحمل می‌کند. از فیبر فایبرگلاس در صنایع الکتریکی، مکامیکی، سفت کننده های FPC، پدهای حفاری PCB، چرخ دنده سنگ زنی و ... استفاده می‌شود.
فیبر اپوکسی
فیبر اپوکسی همانطور که از اسمش پیداست، با رزین اپوکسی تقویت شده و به عنوان عایقی قوی در برابر مواد شیمیایی و حرارت شناخته می‌شود. از فیبر اپوکسی در صنایع خودروسازی و ساخت و ساز معمولا استفاده می‌شود و تا دمای 180 درجه سانتی گراد مقاومت دما دارد. فیبر اپوکسی بیشتر از رزین اپوکسی و تقویت کننده ها ساخته می‌شود و معمولاً استحکام مکانیکی و شیمیایی بالاتری نسبت به فیبر فایبرگلاس دارد.
فیبر نسوز سرامیکی
فیبر نسوز سرامیکی از الیاف یا ماتریس‌های سرامیکی ساخته شده که برای تحمل دماهای بسیار بالا و شرایط سخت صنعتی کاربرد دارد. این محصول به دلیل عایق حرارتی عالی در پوشش کوره‌ها، راکتورها و تجهیزات دما بالا استفاده می‌شود و در برابر خوردگی شیمیایی، سایش و تنش مکانیکی مقاوم است. فیبر سرامیکی نسوز در صنایعی مانند متالورژی، شیشه سازی، ریخته گری، پتروشیمی و هوافضا به کار می‌رود.
قیمت فیبر نسوز
هنگام خرید فیبر نسوز و اطلاع از قیمت فیبر استخوانی و فیبر استخوانی ضد سایش و سایر انواع فیبرها، باید به عوامل مختلفی توجه داشته باشید. نکته اول اینکه فروش فیبرهای نسوز به صورت شیتی و کیلویی صورت می‌گیرد. همچنین به طور کلی یک فیبر نسوز با کیفیت و درجه یک باید یکسری ویژگی داشته باشد؛ ویژگی هایی مانند:
- چگالی و وزن سبک
- کمترین میزان جذب رطوبت
- قابلیت تراشکاری و فرزکاری
- مقاومت بالا در برابر تراکم
- ابعاد و ضخامت یکنواخت
- بدون هیچ گونه زدگی، سوراخ یا پارگی
نکته دیگری که بر قیمت فیبر نسوز تاثیرگذار است، اندازه ورق و میلگرد فیبر است. به عنوان مثال، رایج ترین اندازه فیبر استخوانی، 100*200 سانتی متر و با ضخامت 0.5 تا 50 میلی متر است. همچنین فیبر نخ دار در ابعاد 1*1، 3.1*3.1، 2.1*4.1 متر و بیشتر و با ضخامت 5 تا 100 میلی متر تولید می‌شود. فیبر نسوز فایبرگلاس نیز در ابعاد 100*100، 120*120 یا 100*200 سانتی متر و ضخامت 3 تا 50 میلی متر تولید می‌شوند. علاوه بر موارد گفته شده، به وزن و چگالی ورق، میزان مقاومت در برابر روغن و آب، مقاومت حرارتی، ضخامت ورق فیبر و نوع کاربرد مورد نیازتان حتما دقت کنید.