ضربه گیر یا لرزه گیر لاستیکی که با نام دمپر نیز شناخته می‌شود، دستگاه های مکانیکی یا هیدرولیکی هستند که برای گرفتن و کاهش ضربات، لرزش و تنش های وارد شده به تجهیزات صنعتی مانند خطوط لوله، پمپ ها، تأسیسات و سایر وسایل مکانیکی به کار برده می‌شوند. ضربه گیر لاستیکی از ترکیب لاستیک و ورق های فولادی ساخته می‌شود. استفاده از لرزه گیر به افزایش طول عمر و کارایی دستگاه و جلوگیری از وارد شدن ضربه به قطعات حساس کمک می‌کند. لرزه گیر لاستیکی معمولا در محل ورودی و خروجی پمپ های انتقال سیالات مختلف نصب شده و علاوه بر جذب ارتعاشات، از بروز خستگی و تنش در اجزای ثابت خط لوله نیز جلوگیری می‌کند.
ضربه گیر لاستیکی در مقابل لرزش های الکتریکی و شکست مقاومت می‌کند و به دلیل مدول برشی نسبتاً بالای لاستیک، کاربرد گسترده تری نسبت به سایر لرزه گیرها دارد. این ویژگی باعث می‌شود که این مواد بتوانند تنش و ارتعاشات بیشتری را قبل از پارگی یا تغییر شکل جذب کنند. معمولاً این ضربه گیرها از سه بخش شامل لاستیک با الاستیسیته یا خاصیت کشسانی بالا، صفحه فلزی برای افزایش استحکام، و در برخی موارد، الیاف و پارچه‌های منجید برای حفظ ساختار لاستیک در برابر ضربه و ارتعاشات شدید تشکیل می‌شوند.
کاربرد ضربه گیر لاستیکی چیست؟
معمولا انواع تجهیزات صنعتی و غیرصنعتی به دلیل وجود اصطکاک زیاد باعث ایحاد شوک و ارتعاشاتی در ساختار سیستم می‌شود؛ درنتیجه باید این تنش ها را خنثی کرده و یا کاهش داد تا به راندمان سیستم خدشه ای وارد نشود و یا دچار استهلاک زودرس نشود. به همین علت از ضربه گیر یا لرزه گیر لاستیکی با هدف خنثی سازی ضربه های مکانیکی و کاهش انتقال شوک به ساختار سیستم یک دستگاه استفاده می‌توان کرد. ضربه گیر لاستیکی در صنایع مختلفی به کار برده می‌شود؛ از جمله:
- تولید فلزات
- صنعت آب و فاضلات
- صنایع برودتی و حرارتی
- صنعت نفت و گاز و پتروشیمی
- تاسیسات ساختمان
- نیروگاه برق
- صنعت چوب و کاغذ
- پل سازی
- صنایع فولاد
- هوافضا
- مراقبت های بهداشتی
- کشتیرانی و دریایی
- صنعت خودرو
- راه سازی و ریلی
انواع ضربه گیر لاستیکی
لرزه گیرهای لاستیکی با توجه به نوع سرویس و نوع ساختار به دسته های مختلفی تقسیم می‌شوند.
- لرزه گیر لاستیکی فلنج دار (مهاردار): این لرزه گیرها دارای اتصال فلنج هستند و این فلنج ها توسط دو یا چند مهار به هم متصل می‌شوند. این مهارها، پیچ های تمام رزوه ای هستند که در قطرها، طول ها و تعداد متفاوت باعث کنترل بازه افزایش و کاهش طول کلی ضربه گیر می‌شوند. همچنین این مهارها از پاره شده و لهیدگی قسمت لاستیکی لرزه گیر، در زمان افزایش یا کاهش ناگهانی فشار جلوگیری می‌کند.
- لرزه گیر لاستیکی بدون مهار: در این نوع ضربه گیر، تنها بخش اتصالی فلنج ها، لاستیک لرزه گیر است. بنابراین درصورت فشار یا کشیدگی زیاد، امکان خراب شدن لرزه گیر وجود دارد. به همین دلیل معمولا لرزه گیر بدون مهار فقط در سیستم های کم فشار استفاده می‌شود.
- ضربه گیر پیچ دار: ضربه گیر پیچ دار برای کم کردن دامنه ضربه ها و جذب ارتعاشات تجهیزات صنعتی به کار برده شده و به دلیل خاصیت ارتجاعی و مقاومت لاستیک، این ضربه گیرها میتوانند تنش های بیشتری را پیش از پارگی یا تغییر شکل جذب کنند. ضربه گیر پیچ دار در صنعت خودرو، صنعت دریایی، ریلی، هوایی، پل ها، دکل ها و ... برای جذب ارتعاشات ناشی از موتورهای دیزلی، برقی و پمپ ها کاربردی هستند. ضربه گیر پیچ دار دو دو نوع دو سرپیچ و یک سر پیچ تولید می‌شوند که تفاوت آنها در نوع اتصالشان است. ضربه گیر دو سر پیچ در دو سمت خود اتصالات رزوه دار دارد و برای فیکس شدن در نقاط مختلف کاربردی است، اما ضربه گیر لاستیکی یک سر پیچ فقط در یک سمت اتصال دارد و برای کاربردهایی مناسب است که تنها به یک نقطه اتصال نیاز دارند.
- ضربه گیر نئوپرن: بیشترین کاربرد ضربه گیر نئوپرن در پل سازی است. نئوپرن یا بالشتک ضربه گیر الاستومری، نوعی لاستیک مصنوعی یا طبیعی چند لایه است که در کنترل ضربه و ارتعاشات در انواع سازه ها استفاده می‌شود. ضربه گیر نئوپرن در شکل های مختلف دایره ای، مربعی، مستطیلی و ... تولید می‌شود. از دیگر کاربردهای ضربه گیر نئوپرن، می‌توان به استفاده در تجهیزات سنگین، ژنراتورها، موتورها، تجهیزات ساختمانی، دریل ها، در محل اتصال دو قطعه و ... اشاره کرد. همچنین این نوع لرزه گیر در برابر نور خورشید، مواد نفتی، محیط های بازی و اسیدی بسیار مقاوم است.
- لرزه گیر لاستیکی بلادری: لرزه گیر بلادری نوعی ضربه گیر است که در فرایند تولید از بالشتکی لاستیکی به نام بلادر (Bladder) استفاده می‌شود. این بلادر که به حرارت مقاوم است، به شکل دهی قطعه لاستیکی کمک می‌کند. قطعات لاستیکی خام بعد از آماده سازی در قالب‌های مخصوصی قرار داده شده و با استفاده از گرمای تولید شده توسط المنت های الکتریکی، دمای لازم برای پخت لاستیک و تکمیل فرایند تولید را فراهم می‌کنند. این روش شباهت زیادی به فرایند تولید تایرهای خودرو دارد و برای تولید قطعات روتین لاستیکی به کار برده می‌شود.
- لرزه گیر اتوکلاوی: این نوع ضربه گیر که با نام لرزه گیر دست ساز نیز شناخته می‌شود، در شکل ها و ابعاد خاصی تولید شده و برای فشارهای بالا و سایزهای بزرگ طراحی و تولید می‌شود. تولید این نوع لرزه گیر به صورت کاملا دستی انجام شده و پخت (کیورینگ) آنها در مخزن هایی تحت فشار بخار انجام می‌شود.
مزایای لرزه گیر لاستیکی چیست؟
استفاده از دمپر لاستیکی مزایای زیادی دارد؛ از جمله:
- حفاظت از سطوح مختلف در برابر ضربه، تنش، ارتعاش و ایجاد فاصله برای تهویه
- کاهش و خنثی کردن لرزش در تجهیزات صنعتی و غیرصنعتی
- ارائه مقاومت کشویی
- عدم حساسیت به دما
- کاهش اتلاف حرارتی
- نصب آسان
- قابلیت جذب صدا
- کاهش اثر برخورد در زمان تصادفات با جذب کردن یا مهار کردن ضربه
- ضد ضربه و تکان های سخت
- ایزولاسیون لرزه و ارتعاشات
- قابل تولید در رنگ های مختلف
- عدم نیاز به واشر و درزگیر
- قابلیت برگشت پذيری در برابر دفرمه شدن
فروش ضربه گیر لاستیکی
فروش ضربه گیر یا لرزه گیر لاستیکی معمولاً از طریق فروشگاه‌های تخصصی صنعتی، نمایندگی های فروش قطعات صنعتی و یا به صورت آنلاین از طریق سایت های فروش تجهیزات صنعتی و تخصصی و پلتفرم‌های فروش قطعات صورت می‌گیرد. فروشندگان، طیف وسیعی از ضربه گیرهای لاستیکی را در ابعاد و انواع مختلف برای صنایع خودروسازی، دریایی، ریلی، ساختمان سازی و دیگر صنایع ارائه می‌دهند. هنگام خرید ضربه گیر لاستیکی باید به نوع ضربه گیر، جنس لاستیک، ابعاد و اندازه، تحمل بار و ضربه، عمر مفید، هزینه های نگهداری و تعویض و ... حتما توجه کنید تا بتوانید لرزه گیر مناسب برای کاربرد مدنظرتان را خریداری کرده و از عملکرد صحیح آن مطمئن شوید.
قیمت لرزه گیر لاستیکی
قیمت ضربه گیر لاستیکی بر اساس عوامل مختلفی تعیین می‌شود که هر یک از این عوامل بر هزینه نهایی و کیفیت نهایی محصول تاثیرگذارند. در ادامه برخی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت لرزه گیر لاستیکی اشاره شده است.
- میزان فشار و تناوب ارتعاشات: لرزه گیرهای مختلف میتوانند فشار و ارتعاشات متفاوتی را تحمل کنند. بنابراین این عامل در طراحی و ساخت لرزه گیر تاثیرگذار است و می‌تواند بر هزینه تولید لرزه گیر با متریال با کیفیت، تاثیر بگذارد.
- وزن دستگاهی که ضربه گیر در آن استفاده می‌شود: وزن دستگاه تأثیر مستقیم بر طراحی لرزه گیر دارد. دستگاه‌های سنگین به لرزه گیرهایی با مقاومت بیشتر و قابلیت تحمل بارهای سنگین نیاز دارند. به همین علت این عامل می‌تواند بر قیمت لرزه گیر تاثیرگذار باشد.
- فرکانس ارتعاشات: ضربه گیرهای مختلف برای فرکانس های خاصی طراحی شده اند. برخی لرزه گیرها که باید در محیط های با فرکانس بالا مورد استفاده قرار گیرند، به مهندسی دقیق تر و انتخاب مواد خاصی دارند تا از تخریب و کاهش عملکرد جلوگیری شود و درنتیجه این عامل می‌تواند منجر به افزایش قیمت نهایی شود.
- نوع لرزه گیر: همانطور که پیشتر دیده شد لرزه گیر لاستیکی انواع مختلفی دارد (پیچ دار، فلنج دار، نئوپرن و ...) که هرکدام دارای ویژگی هاو فرایند تولید متفاوتی است و درنتیجه قیمت انواع مختلف لرزه گیر با یکدیگر متفات هستند.
- برند: برندهای معتبر مانند مجموعه لاستیک سازی رویان صنعت، لاستیک سازان سبز، شرکت ارتعاشات صنعتی ایران و ... هزینه بیشتری برای تحقیق و توسعه، تست و کنترل کیفیت و اطمینان از سلامت محصولات تولیدی خود می‌کنند؛ در نتیجه به دلیل اعتبار بیشتر ممکن است قیمت های بالاتری نسبت به برخی برندهای کمتر شناخته شده داشته باشند.
- رنگ: رنگ لرزه گیرهای لاستیکی می‌تواند بر کاربرد و ویژگی‌های آنها تأثیر بگذارد، اگرچه رنگ به تنهایی عامل تعیین کننده عملکرد نیست. در بسیاری از موارد، رنگ‌های مختلف برای شناسایی بهتر نوع ماده، خاصیت یا ویژگی‌های خاص به کار می‌روند. مثلا لرزه گیر لاستیکی زرد معمولا برای سیستم های تهویه مطبوع به کار برده شده و میتوانند فشار 10 بار و دمای 60 درجه سانتی گراد را تحمل کنند؛ لرزه گیر قرمز برای سیستم های دمای بالا کاربردی است و قادر به تحمل فشار 10 بار و دمای 90 درجه سانتی گراد است. به همین ترتیب رنگ های مختلف نشان دهنده برخی ویژگی های خاص در لرزه گیرها هستند. در نتیجه هریک از این عوامل به نوعی در فرایند تولید، کیفیت و تعیین قیمت نهایی لرزه گیر لاستیکی تاثیرگذارند.