اوره دامی یک ترکیب نیتروژنی است که به عنوان یک منبع مهم پروتئین غیرمستقیم برای دام‌ها استفاده می‌شود. اوره به عنوان یک مکمل غذایی در خوراک دام های نشخوارکننده (مانند گاو، گوسفند و بز) اضافه می‌شود تا به بهبود کارایی مصرف پروتئین و افزایش تولید شیر و گوشت کمک کند. اوره در دستگاه گوارش دام‌ها توسط میکروب‌های موجود در شکمبه به پروتئین تبدیل می‌شود. در اغلب موارد، اوره دامی شامل 45 درصد نیتروژن و پروتئین 16 درصد می باشد.
انواع اوره دامی
به طور کلی اوره دامی به دو دسته تقسیم می شود؛ اوره خام و اوره آهسته رهش.
اوره خام (عادی)
اوره خام معمولی به سرعت در شکمبه دام‌ها تجزیه می‌شود و نیتروژن را برای میکروب‌های موجود در شکمبه فراهم می‌کند. این نوع اوره باید به دقت مورد استفاده قرار گیرد، زیرا مصرف بیش از حد می‌تواند منجر به مسمومیت دام شود. اوره خام کمتر از 5 دقیقه در شکمبه آزاد می‌شود و مقدار بسیار زیادی آمونیاک تولید می‌کند که میکروب‌های شکمبه توانایی تبدیل این حجم از آمونیاک به پروتئین را ندارد. این نوع اوره بیشتر برای دام‌های بالغ و با تجربه در مصرف اوره به کار برده می شود.
اوره آهسته رهش
اوره آهسته رهش یا اوراس (Slow-release Urea) به شکلی طراحی شده که نیتروژن را به آرامی و به تدریج در شکمبه دام آزاد می‌کند. این ویژگی باعث کاهش خطر مسمومیت و افزایش بهره‌وری تغذیه‌ای می‌شود. اوره آهسته رهش زمان آزاد کردن نیتروژن را به ۸ ساعت افزایش می‌دهد. این امر باعث همزمان‌سازی تخمیر منابع انرژی و پروتئین و کنترل غلظت آمونیاک قابل دسترس در شکمبه می‌شود. اوره آهسته رهش مناسب برای تمامی دام‌ها، به‌ویژه دام‌هایی که به‌طور مستمر به اوره دسترسی دارند، می باشد.
تفاوت اوره آهسته رهش و اوره خام
- سرعت آزادسازی نیتروژن: مهم‌ترین تفاوت این دو نوع اوره، سرعت آزادسازی نیتروژن در شکمبه است. اوره آهسته رهش به آرامی تجزیه می‌شود، در حالی که اوره خام به سرعت تجزیه و آزاد می‌شود.
- خطر مسمومیت: اوره آهسته رهش خطر کمتری برای مسمومیت نیتروژنی دارد، زیرا نیتروژن به تدریج آزاد می‌شود.
قیمت اوره دامی
قیمت اوره دامی ممکن است متغیر باشد، اما به‌طور کلی بسته به کیفیت، نوع اوره (آهسته رهش یا خام)، و شرایط بازار تعیین می‌شود. برخی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت اوره دامی عبارت است از:
1. کیفیت اوره: اوره‌های با کیفیت بالاتر، به ویژه اوره آهسته رهش که تکنولوژی پیچیده‌تری برای تولید نیاز دارد، معمولاً قیمت بیشتری دارند.
2. نوع اوره: اوره آهسته رهش به دلیل فناوری پیشرفته‌تر برای تولید، معمولاً گران‌تر از اوره خام است.
3. عرضه و تقاضا: افزایش تقاضا برای اوره، به خصوص در فصول خاصی از سال، می‌تواند باعث افزایش قیمت آن شود.
4. هزینه‌های تولید و حمل و نقل: هزینه‌های مرتبط با تولید و حمل و نقل مواد اولیه و محصول نهایی نیز بر قیمت تأثیرگذار است.
مقدار مصرف اوره برای دام‌ها
مقدار اوره‌ای که یک دام می‌تواند مصرف کند، بسته به نوع دام و شرایط تغذیه‌ای آن متفاوت است، اما به‌طور کلی 1 تا 2 درصد از کل ماده خشک خوراک می‌تواند شامل اوره باشد. این به معنای مصرف روزانه حدود 10 تا 30 گرم اوره برای یک گاو بالغ است. میزان مصرف اوره برای گاو های شیرده اگر در جیره کامل و متعادل استفاده شود، 50 تا 150 گرم در روز به ازای هر راس گاو است. عوامل موثر بر مقدار مصرف اوره شامل موارد زیر می شود.
1. نوع دام و سن آن: دام‌های بزرگ‌تر و بالغ‌تر ممکن است تحمل بیشتری نسبت به اوره داشته باشند.
2. کیفیت و ترکیب جیره غذایی: اگر جیره غذایی دارای مواد انرژی‌زا و پروتئینی بیشتری باشد، نیاز به اوره کمتر می‌شود.
3. سلامت دام: دام‌هایی که در وضعیت سلامتی خوبی قرار دارند، ممکن است بتوانند مقدار بیشتری اوره مصرف کنند.
4. شرایط محیطی و آب و هوایی: در شرایط آب‌وهوایی گرم، نیاز به اوره ممکن است کاهش یابد زیرا دام‌ها آب بیشتری می‌نوشند که می‌تواند به دفع نیتروژن اضافی کمک کند.
در نتیجه، استفاده از اوره در تغذیه دام‌ها باید با دقت و بر اساس نیازهای دقیق دام و شرایط محیطی صورت گیرد تا از بهره‌وری حداکثری بدون ایجاد خطرات جانبی استفاده شود.