موتور برق چیست؟
موتور برق دستگاهی است که انرژی مکانیکی‌ای که به وسیله فعالیت موتور احتراقی به وجود می‌آید را به انرژی الکتریسیته یا همان برق تبدیل می‌کند. موتور برق معمولا در فضاهای خارج شهر که دسترسی به شبکه سراسری برق وجود ندارد، مانند ویلاها، باغ ها، استخر و ...، امکان استفاده از وسایل برقی را فراهم می کند. موتور برق‌ها معمولا کوچک و قابل حمل هستند و شما می‌توانید با استفاده از آنها برق را در فضاهای مختلفی تولید و استفاده کنید. دستگاه‌های تولید برق بزرگ‌تر که برای سازه‌های بزرگ و حتی سیستم‌های شهری استفاده می‌شوند، به ژنراتور برق معروف هستند.
انواع موتور برق
موتورهای برق به دلیل کارایی بالا، کم‌صدا بودن، صرفه‌جویی در انرژی و قابلیت کنترل پذیری مناسب در انواع مختلف کاربردها، بسیار محبوب هستند. هر یک از انواع موتورهای برق ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد.
انواع موتور برق بر اساس برق مصرفی
یکی از معروف‌ترین اصطلاحات در بین اهالی برق و الکتریسیته، یک فاز و سه فاز بودن دستگاه است. دستگاه‌های موتور برق نیز بر همین اساس به دو دسته تقسیم می‌شوند.
- موتور برق تک فاز
- موتور برق سه فاز
چنان که مشخص است در دستگاه‌های تک فاز ولتاژ خروجی پایین‌تری را شاهد هستیم و برای مصارف کوچک و خانگی مناسبت بیشتری دارند. اما اگر بخواهیم توضیح بیشتری بدهیم می‌توانیم این نکته را عنوان کنیم که در موتور برق تک فاز ما فقط یک رشته سیم فاز ۲۲۰ ولت و یک رشته سیم نول داریم.
از طرفی موتور برق سه فاز با خروجی ولتاژ ۳۸۰ برای کارهای سنگین و مصارف صنعتی مختلف مناسب است. در این دستگاه نیز سه عدد رشته سیم فاز و یک سیم نول داریم. جالب است بدانید که اگر نیاز به برق تک فاز پیدا کردید می‌توانید یک رشته از فاز و یک رشته از نول را استفاده کنید.
انواع موتور برق بر اساس مکانیزم راه اندازی
یکی دیگر از دسته‌بندی‌های بسیار مهم در تعیین نوع موتور برق دسته‌بندی بر اساس مکانیزم راه اندازی است. چند راه وجود دارد تا موتور برق‌های مختلف را راه بیندازیم که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
۱. مکانیزم راه‌اندازی دستی یا هندلی
چنان که از نام این دستگاه برمی‌آید نیاز است نیروی انسانی وجود داشته باشد و با هندل زدن دستگاه آن را راه بیندازد. به طور غالب موتور برق‌های بنزینی کوچک از این مکانیزم استفاده می‌کنند. در نهایت مشخص است که این روش قدیمی‌تر از روش‌های دیگر است و امروزه بیشتر برای مصارف کوچک و خانگی کاربرد دارد. موتور برق کوچک مسافرتی و موتور برق خانگی معمولا در این دسته بندی قرار می گیرند.
۲. مکانیزم استارتی
سوییچ انداختن و استارت زدن تنها مختص اتومبیل‌ها نیست و موتور برق‌ها هم از این مکانیزم و تکنولوژی بهره می‌برند. در موتور برق‌های بزرگ معمولا این روش به کار می‌رود و پس از چرخاندن سوییچ انرژی ذخیره شده در باتری به جریان می‌افتد و دستگاه را روشن می‌کند. جالب است بدانید که در همه موتور برق‌ها سیستم هندلی یا دستی قرار دارد و در برخی از آنها این دو روش یعنی استارت و هندل با یکدیگر تلفیق شده و به کار می‌روند.
۳. مکانیزم اِمِرجنسی (ضروری) یا ATS
زمانی که برق قطع می‌شود تابلو (Automatic Transfer Switch)ATS یا همان تابلوی امرجنسی به دستگاه موتور برق فرمان می‌دهد تا روشن شود. پس از حدودا ده ثانیه دستگاه روشن می‌شود و جریان الکتریسیته به مدار دستگاه‌های مورد نظر وارد می‌شود. این سیستم در مکان‌های حساس و مهم که نباید هیچ گاه قطعی برق اتفاق بیفتد بسیار کاربردی و مفید است.
انواع موتور برق بر حسب سوخت مصرفی
چنان که میدانید سوخت مورد استفاده در وسایل برقی بسیار مهم است و در پیشبرد زندگی ما انسان‌ها و در روال محیط زیست بسیار پررنگ و نقش‌آفرین است. هر نوع موتور برق بر حسب سوخت مصرفی خاص خود و ویژگی‌های فنی خاصی مانند قدرت، کارایی و کاربردهای خاص، استفاده متفاوتی دارد. در این جا نیز این انواع را توضیح می‌دهیم تا بتوانید بر حسب نیاز خود انتخابی دقیق‌تر را داشته باشید.
موتور برق دیزلی یا گازويیلی
از نام این دستگاه مشخص است که با گازوییل که همان سوخت ماشین‌های سنگین است کار می‌کند. این موتور برق‌ها همانند دیزل ژنراتورها کار کرده و تنها تفاوت آنها در ابعاد کوچکتر است. می‌توان گفت سروصدای این نوع دستگاه از دیگر انواع موتور برق بیشتر است. چرا که باید سوخت و اشتعال انجام دهد. البته برای کاهش این صدا روش‌هایی نیز به کار گرفته شده است. به طور مثال بعضی از این موتور برق‌ها محفظه‌ای فلزی دارند تا صدا را کاهش دهد. موتورهای برق دیزلی معمولاً برای کاربردهای صنعتی و سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جمله در نیروگاه‌ها، کشتی‌ها و ماشین‌آلات سنگین.
موتور برق بنزینی
شاید بتوانیم پرکاربردترین نوع موتور برق را موتور برق بنزینی بدانیم. سوخت این دستگاه یعنی بنزین معمولا بیشتر از انواع دیگر در دسترس است و محبوبیت بیشتری در بین افراد دارد. این دسته از موتور برق‌ها نیز صدایی تقریبا بلند تولید می‌کنند. اما میزان آن از موتور برق دیزلی یا گازوئیلی کمتر است. برای این نوع دستگاه نیز روش‌های کاهش صدا در نظر گرفته شده است. شما می‌توانید با بررسی دستگاه مورد نظر خود این نکته را دریابید. موتور برق بنزینی معمولاً در ماشین‌آلات کوچکتر و کاربردهای خانگی استفاده می‌شود، مانند ژنراتورها، موتورهای خودرو و ابزارهای قدرت‌بر.
موتور برق گازی
موتور برق گازی یا گازسوز از سوخت گاز طبیعی یا گاز مایع (مانند پروپان و بوتان) برای تولید انرژی استفاده می‌کنند. این نوع موتور برق معمولاً در سیستم‌های تأمین برق منازل و کسب و کارها استفاده می‌شود. با وجود دو نوع گاز مورد استفاده در این دستگاه خود این موتور برق‌ها نیز به دو دسته تقسیم می‌شوند.
- گاز شهری یا CNG
- کپسول مایع یاLPG
به نظر می‌رسد این نوع دستگاه آسیب کمتری برای محیط زیست دارد و از طرفی هزینه این سوخت‌ها نیز کمتر است.
موتور برق نفتی بنزینی
موتور برق نفتی بنزینی یا همان موتور برق دوگانه سوز گونه ای از موتور برق است که دو نوع سوخت نفت و بنزین را برمی‌تابد. از آن جایی که هزینه‌های تامین بنزین بالا است، ساخت و کاربرد این نوع دستگاه‌ها نیز بیشتر شده است تا افراد با هزینه و رفاه بیشتری نیازهای خود را رفع کنند. این موتورها معمولاً در ماشین‌آلات کوچک و قابل حمل مورد استفاده قرار می‌گیرند، مانند موتورهای بنزینی قابل حمل و ژنراتورهای کوچک.
کاربرد موتور برق چیست؟
انواع و اقسام مدل‌ها و برندهای مختلف این دستگاه وجود دارند. اما همه آنها کاربردهای مشابهی دارند که مهمترین آنها تولید برق برای مناطق غیر شهری مانند باغ‌ها و ویلاهای شخصی، مراکز صنعتی کوچک و بزرگ خارج از شهر و ... است. در کنار این امر اگر در محل سکونت شما برق قطع شود می‌توانید به راحتی موتور برق را راه بیندازید و امورات خود را بگذرانید.
علاوه بر این‌ها در جوشکاری‌های سیار، کارگاه‌های عمرانی کوچک، زمین‌های کشاورزی کوچک، مزارع و کشتزارهای مختلف، تامین برق ماینرها و ... کاربردهای موتور برق را می‌توانیم شاهد باشیم.
کاربرد موتور برق در صنعت کشاورزی
استفاده از انرژی الکتریکی برای انجام انواع فعالیت‌ها و وظایف ضروری است. صنعت کشاورزی نیز از این قاعده مستثنی نیست. با توجه به نیاز به انرژی برق در فضاهایی که از شبکه سراسری برق بی بهره هستند، استفاده از موتور برق به عنوان یک منبع انرژی قابل حمل و کارآمد در صنعت کشاورزی بسیار مهم است. در ادامه برخی از مهمترین کاربردهای موتور برق در کشاورزی ذکر شده است.
1. آبیاری
یکی از کاربردهای اصلی موتور برق در صنعت کشاورزی، آبیاری مزارع و باغات است. با استفاده از موتور برق و ژنراتور، انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی تبدیل می‌شود و به عنوان منبع انرژی برای سیستم آبیاری مکانیزه استفاده می‌شود. این سیستم‌ها معمولاً شامل پمپ‌های آب و شبکه‌های لوله‌کشی هستند که به کمک موتور برق قادر به انتقال آب به مناطقی با نیاز به آبیاری هستند. استفاده از موتور برق در آبیاری به کشاورزان این اجازه را می دهد تا به طور مداوم و بدون نیاز به اتکا به منابع آبی محدود، مزارع خود را آبیاری کنند و همچنین به حفاظت هرچه بهتر از محیط زیست نیز کمک کنند.
2. انتقال بارهای سنگین
در صنعت کشاورزی، برخی وظایف نیازمند انتقال بارهای سنگین است. موتور برق با توان و قدرت خود، این وظیفه را انجام می دهد. با استفاده از موتور برق و دستگاه‌های جابجایی مکانیکی مانند جرثقیل‌ها و بالابرها، بارهای سنگین مثل بسته‌های بزرگ، ماشین‌آلات کشاورزی و حتی حیوانات می‌توانند به راحتی جابجا شوند.
3. انرژی برای ماشین‌آلات کشاورزی
در صنعت کشاورزی، استفاده از ماشین‌آلاتی مانند تراکتورها، کمباین‌ها، برداشتگرها برای انجام وظایف مختلف بسیار رایج است. موتور برق می‌تواند به عنوان منبع انرژی برای این ماشین‌آلات استفاده شود. تا کشاورزان بتوانند وظایف خود را با سرعت و کارآیی بیشتری انجام دهند.
4. نورپردازی و روشنایی
صنعت کشاورزی در بسیاری از موارد نیاز به نورپردازی و روشنایی دارد. این نیاز می تواند برای روشن کردن مزارع در شب، سایر ساختمان‌ها و اماکن کشاورزی یا حتی گلخانه‌ها باشد. با استفاده از موتور برق و نصب سیستم‌های روشنایی مناسب، کشاورزان می‌توانند به طور مداوم و با کیفیت بالا مزارع خود را روشن کنند و برای رشد بهتر گیاهان و انجام فعالیت‌های کشاورزی در شب، حداکثر بهره‌وری ممکن را داشته باشند.
5. سیستم‌های خنک کننده
در مناطق و فصول خاص، دما و شرایط آب و هوایی می تواند تأثیر منفی بر محصولات کشاورزی داشته باشد. در چنین مواردی استفاده از سیستم های خنک کننده می تواند کشاورزان را در حفظ کیفیت و تازگی محصولات خود یاری کند. موتورهای برق می توانند سیستم های خنک کننده مانند فن ها و واحدهای تبرید را برای تنظیم دما و ایجاد یک محیط مناسب برای محصولات کشاورزی تغذیه کنند. با استفاده از موتورهای الکتریکی در سیستم های خنک کننده، کشاورزان می توانند عمر مفید محصولات خود را افزایش داده و تلفات پس از برداشت را کاهش دهند.
موتور برق مناسب برای باغ
هنگام خرید موتور برق مناسب باغ باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت؛ چراکه اندازه باغ، کاربرد مدنظر هر کشاورز برای باغ خود، ویژگی های ابزار و ماشین آلات کشاورزی و باغبانی و ... می توانند بسیار متفاوت باشند. در ادامه برخی از نکاتی که هنگام انتخاب موتور برق مناسب برای باغ باید به آنها توجه کرد، بیان شده اند.
- توان بالا
- تعداد و نوع خروجی
- برند سازنده
- طراحی و وزن
- میزان صدای تولید شده توسط موتور برق
راهنمای خرید موتور برق
بسیاری از مواردی که گفته شد، می‌تواند ویژگی هایی باید که شما برای خرید دستگاه موتور برق به آنها باید توجه کنید. از طرفی نکات دیگری هم وجود دارند که باید هنگام خرید موتور برق این موارد را نیز در نظر گرفت.
مکان استفاده دستگاه یکی از مولفه‌هایی است که ابعاد و قدرت دستگاه را تعیین می‌کند. میزان و زمان مصرف مولفه دیگری است که با توجه به استفاده موقت یا دائمی نیز می‌توانید از بین انواع مختلف انتخاب کنید. میزان توان دستگاه را نیز در هر حال در نظر بگیرید و سپس انتخاب خود را داشته باشید.
محیط قرارگیری دستگاه نیز مهم است. مثلا اگر در محیط مرطوبی قرار خواهد گرفت باید مقاومت کافی را داشته باشد و یا اگر در محیط کوچک و بسته‌ای قرار می‌گیرد نباید سروصدای خیلی زیاد و آزاردهنده‌ای داشته باشد. تجهیزات جا به جایی در موتور برق‌های مختلف نیز متنوع است. همچنین باید به این نکته نیز دقت کنید که مثلا با دسته راحت‌ترید یا چرخ.
توان موتور برق یکی از عوامل اساسی در تعیین قیمت آن است؛ بنابراین هنگام خرید موتور برق باید به این ویژگی توجه کرد. توان موتور برق به واحد وات اندازه‌گیری می‌شود و میزان توان، توانایی موتور برق در تأمین انرژی الکتریکی را نشان می‌دهد. در بازار موتورهای برق، مدل‌ها با توان‌های مختلف موجود است.
موتور برق با توان 10 کیلو وات معمولاً در کاربردهای خانگی و کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع موتورها مناسب برای تأمین انرژی لوازم خانگی مانند یخچال، تلویزیون، و لوازم آشپزخانه هستند. قیمت موتور برق 10 کیلو وات معمولاً در محدوده قیمت‌های مناسب و مقرون به صرفه قرار می‌گیرد.
موتور برق با توان 3000 وات نیز در کاربردهای خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این موتورها قادر به تأمین انرژی لوازم بزرگتری مانند تهویه مطبوع، کولرهای بزرگ، و دستگاه‌های خانگی دیگر هستند. قیمت موتور برق 3000 وات معمولاً بیشتر از قیمت موتورهای با توان 10 کیلو وات است، زیرا توان بیشتری را تأمین می‌کند.
در صورتی که نیاز به تأمین انرژی برای کاربردهای صنعتی و سنگین داشته باشید، موتور برق دیزلی 6 کیلو وات، موتور برق 15 کیلو وات و 20 کیلو وات می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. این نوع موتورها با توان بالا و قابلیت عملکرد در شرایط سخت، برای استفاده در صنایع، ساختمان‌سازی و سایر کاربردهای صنعتی مناسب هستند.
قیمت موتور برق
قیمت موتورهای برق تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می‌گیرد. توان، کارایی، نوع سوخت و برند از جمله عواملی هستند که در تعیین قیمت موتور برق تأثیرگذارند. موتورهای با توان بالا و کارایی بیشتر معمولاً قیمت بالاتری دارند. همچنین، نوع سوخت مورد استفاده نیز تأثیری در قیمت دارد، موتورهای برق گازوئیلی، بنزینی، گازی و نفتی بنزینی، هزینه‌های متفاوتی دارند.
1. توان و کارایی: یکی از عوامل اصلی تعیین قیمت موتور برق، توان و کارایی آن است. موتورهایی با توان بالا و کارایی بیشتر معمولاً قیمت بیشتری دارند. انتخاب توان موتور برق براساس نیازهای شما و استفاده مورد انتظار از آن می‌تواند بر قیمت تأثیر بگذارد.
2. نوع سوخت: موتورهای برق با سوخت گازوئیل، بنزین یا گاز طبیعی با هزینه‌های مختلفی همراه هستند. موتورهای برق دیزلی معمولاً قدرت بیشتری دارند و برای کاربردهای صنعتی و سنگین مناسب هستند، در حالی که موتورهای برق بنزینی برای استفاده خانگی و کاربردهای کوچکتر مناسب‌تر هستند.
3. کیفیت و برند: برندهای مختلف موتورهای برق در بازار وجود دارند و کیفیت و شهرت برند می‌تواند تأثیر زیادی در قیمت داشته باشد. برندهای معروفی مانند کوپ(Koop)، کاما(Kama)، Champion، برند چینی ریل پاور(Rail Power)، هیوندای(Hyundai) و لانسین(Lonsin)، هواسدان(Hwasdan) و ... در بازار موتورهای برق شناخته شده‌اند و انتخاب بین این برندها می‌تواند بر قیمت تأثیر بگذارد.
4. ویژگی‌های فنی: ویژگی‌های فنی موتورهای برق نیز می‌تواند قیمت را تحت تأثیر قرار دهد. به عنوان مثال، ویژگی‌هایی مانند سیستم استارتر الکتریکی، سیستم کنترل اتوماتیک، سیستم ضد صوت و سیستم حفاظت از بار اضافی می‌توانند در قیمت تفاوت‌هایی ایجاد کنند.
با توجه به این عوامل، انتخاب و خرید موتور برق مناسب برای نیازهای شما می‌تواند به صرفه‌جویی در هزینه و اطمینان در عملکرد مد نظرتان منجر شود.
قیمت انواع موتور برق بی صدا
موتور برق بی صدا یا موتور برق سایلنت(silent)، به دلیل داشتن کاور از صدای کمتری برخوردار است. این نوع موتورها، با استفاده از تکنولوژی برد اینورتر داخلی، برق بدون نویز و کاملاً ثابت تولید می‌کنند. علاوه بر این، موتور برق بی صدا با کیفیت بالایی همراه است، اما قیمت آن نسبت به سایر موتورهای برق، گران‌تر است.
برای تعیین قیمت موتور برق بی صدا، عوامل مختلفی تأثیرگذار هستند. اولین عامل، توان موتور برق است. موتورهای برق بی صدا با توان‌های مختلفی موجود هستند، و قیمت بیشتری برای موتورهای با توان بالاتر در نظر گرفته می‌شود. عوامل دیگر شامل نوع و کیفیت کاور، تکنولوژی برد اینورتر، قدرت و کارایی صداگیری، و برند موتور برق هستند.
موتورهای برق بی صدا در محیط‌هایی که حساسیت به صدا زیاد است، مورد استفاده قرار می‌گیرند، مانند فضاهای خانگی، آموزشی، اداری و تجاری. همچنین، در صنایعی که نیاز به صدای کمتری برای حفظ محیط زیست و راحتی کارکنان وجود دارد، موتورهای برق سایلنت ترجیح داده می شود.